Natuur- en klimaatdoelen halen in 2050 kan, maar opgave is enorm

19/10 11:15 - Natuur- en klimaatdoelen halen in 2050 kan, maar opgave is enorm
Nederland kan er over 25 jaar veel groener uitzien, met meer natuur, meer soorten die hier voorkomen en schoner water. Daarmee zou ons land ook voldoen aan Europese natuur-, water- en klimaatdoelen. Maar de opgave is historisch in omvang, schetst het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een verkenning van twee scenario's. De doelen worden nu bij lange na niet gehaald, volgens het PBL omdat het de politiek niet lukt om het "complexe vraagstuk van landbouw en natuur te kunnen temmen". Daarom besloot het planbureau zelf aan de slag te gaan. Het PBL onderzocht een scenario waarin de oplossing met name in landbouwtechnologie wordt gezocht en een waarin natuurinclusiviteit centraal staat, oftewel het verweven van landbouw met natuur. Beide opties worden vaak als voorkeur genoemd in politiek en maatschappij. In beide scenario's zullen er veel minder koeien in Nederland gehouden worden. Met de huidige stand van de techniek vormt volgens het PBL niet zozeer stikstof de grootste beperking, maar methaan. Dat is een sterk broeikasgas, dat onder meer door koeien wordt uitgestoten. Als er voor een strikt klimaatdoel gekozen wordt voor de landbouw, dan zal ook een halvering van het aantal koeien nodig zijn. Geen koeien in de wei In het techniek-scenario moet er 150.000 hectare landbouwgrond natuurgebied worden. Dat is een kleine 10 procent van het huidige landbouwareaal en ongeveer de oppervlakte van de provincie Utrecht. Ook komen er stroken van 2 kilometer breed als overgangsgebieden tussen landbouw en natuur. Daar wordt veel minder vee per hectare gehouden dan nu het geval is, het zogenoemde extensiveren. Landbouwbedrijven zullen waarschijnlijk nog groter worden dan nu, omdat dit efficiënter is. Het landschap wordt een stuk leger aangezien dieren het hele jaar hoofdzakelijk binnen moeten staan. Zo kan de staltechniek optimaal benut worden. "Koeien in de wei zijn een beeld uit het verleden geworden." Als er een minder strikt klimaatdoel voor de landbouw gekozen wordt, of innovaties voor het zuiveren van methaan uit stallucht breed worden toegepast, dan hoeft de melkveestapel veel minder te krimpen en kan de landbouwproductie wel grofweg op peil blijven, zegt PBL-onderzoeker Martijn Vink. "Dat is het positieve nieuws voor de agrosector. Aan de andere kant moet er wel ontzettend veel worden geïnvesteerd in die techniek. De overheid zal moeten controleren of de techniek goed werkt en er zal gehandhaafd moeten worden. Dus ook dat is een enorme opgave." Oostenrijk of Engeland Als Nederland kiest voor natuurinclusieve landbouw, komt er 100.000 hectare natuur bij en maar liefst 650.000 hectare wordt geëxtensiveerd. Vink vergelijkt het landschap in dit scenario met hoe het er nu uitziet in Oostenrijk of delen van Engeland. "Waarbij er veel meer kleinschalige landbouw zal plaatsvinden en waarbij boeren ook naar andere inkomstenbronnen moeten zoeken. Ze moeten wellicht ook subsidie krijgen om hun bedrijf te laten draaien." Niet alleen de rundveestapel halveert, dat geldt voor de hele landbouw. Koeien lopen permanent buiten en varkens en kippen krijgen ook een uitloop. Om de doelen linksom of rechtsom te halen, moet de overheid het tempo waarin landbouwgrond wordt aangekocht volgens onderzoeker Vink flink versnellen. "Dat moet echt twee tot vier keer zo snel." Het PBL adviseert om een staatscommissie in te stellen, waarin naast politici ook wetenschappers en mensen uit de praktijk kunnen meedenken over oplossingen....